Als de dag de ogen sluit, krijgen de oren vrij spel. Het repertoire van de nocturne weerspiegelt majesteitelijk de luister van het duister: een grootboek van meanderende melodieën, atmosferische akkoorden en klaterende arpeggio’s ingefluisterd door al wat huist tussen schemering en ochtendstond.
Met Fryderyk Chopin beleefde de nocturne een hoogtepunt, maar er zijn nog parels aan de kroon van het meest gesofisticeerde aller klaviergenres. John Field was in 1812 de eerste die zijn lyrische miniaturen als ‘nocturnes’ betitelde; net als Chopin trok Field de mantel van de nacht om zich heen om virtuoos te dwalen langs de toetsen van de meest ravissante instrumenten van zijn tijd. “Hij opende de deur naar Lieder ohne Worte, impromptus, ballades en alle andere soorten composities die persoonlijke en diepe emoties portretteren,” schreef Liszt in de voorrede tot Fields eerste bundel. Het waren profetische woorden, want naast de illustere maestro zelve componeerden heel wat andere romantische klaviercomponisten nocturnes in de lijn van Field – niet het minst een opmerkelijk contingent van Russen, onder wie Glinka, Rubinstein, Tsjaikovski, Skrjabin, Balakirev en Rachmaninov. Toeval is dat niet: Fields bundel werd uitgegeven in St.-Petersburg en kende er een stormachtig succes alvorens zich verder te verspreiden naar Centraal- en West-Europa. Daar werd de rage opgepikt door Chopin, die nieuwe dimensies opende op het vlak van vorm, volume, complexiteit en harmonische onversaagdheid. Chopins sierlijke nocturnes – die allemaal de revue passeren tijdens deze vierdaagse! – zijn het toppunt van melodische inventie en pianistieke verfijning, afgetopt met subliem contrapunt en een narratief naturel dat zelfs de meest doorgewinterde pianofans tot kippenvel verleidt. Gestuwd naar kosmische hoogten zette de nocturne haar veroveringstocht verder, zowel binnen (Fauré, Debussy, Saint-Saëns) als buiten (Wieck-Schumann, Mendelssohn-Hensel, Czerny, Thalberg, Grieg) de Franse landsgrenzen. Het leverde een wonderlijk panorama aan klanktaferelen op, waarin kleur en koestering de lichtloze uren ontmijnen. Maar niet iedereen vond geborgenheid in de donkerte. Bij Sibelius slaagt de arctische koelte van een sterrenloze hemel er niet in de onrust te blussen en Samuel Barber drijft Chopins harmonische excursies tot het uiterste in zijn opus 33, maar zonder de muziek over de rand te duwen.
PIANONOCTURNESinPRIMETIME laat zich roeren en wiegen, verlokken en verrassen door een uitgelezen collectie van nachtmuziek, vertolkt door een schare aan klaviertalent. Nocturnespecialist Bart van Oort zette het festival mee in de steigers en verkent niet enkel langs de toetsen, maar ook in een boeiende lezingenreeks het kruim van het repertoire; topstukken ontmoeten levende legenden Jan Michiels, Olga Pashchenko en Abdel Rahman El Bacha; en met Laura Granero, Florent Albrecht en Naruhiko Kawaguchi halen we experten inzake Wieck-Schumann, Field en Chopin in huis. Zij doen hun verhaal op een keur aan sensationele klavieren, met liefde gecollectioneerd door Chris Maene en gecureerd door AMUZ.
Luister lekker, droom diep.
Tickets per concert hieronder.
Wil u liever niet online (via de concertblokjes hieronder), maar via een bestelformulier uw tickets boeken? Download het formulier hier en bezorg het terug aan AMUZ via tickets@amuz.be of via post (Kammenstraat 81, 2000 Antwerpen).