Wat heeft de artiest in residentie bij AMUZ, Reinoud Van Mechelen met brunettes? Op 24 maart hoort u het antwoord op deze vraag, wanneer hij het podium van AMUZ deelt met zijn echtgenote Anna Besson en nocte a temporis. Zij brengen een bloemlezing van aria’s en brunettes, een liedvorm van pastoraal karakter. Reinoud Van Mechelen licht zijn fascinatie voor de brunettes alvast even toe.
Wat heb je met brunettes?
Ik ben met eentje getrouwd! Maar je bedoelt wellicht wat ik heb met brunettes op muzikaal gebied? Een brunette is een vorm van de air de cour, een Frans liedgenre dat eind 17de eeuw en begin 18de eeuw geliefd was en waarin het herdersleven wordt bezongen. De genrenaam is wellicht een verwijzing naar het refrein ‘Ah, petite Brunette! Ah, tu me fais mourir’, uit het lied Le beau berger Tirsis.
Hoe ben je ertoe gekomen om die brunettes uit te voeren?
Mijn echtgenote Anna heeft van haar grootouders een boekje met brunettes geërfd. Het bleek te gaan om het tweede volume uit een driedelige uitgave van Christophe Ballard uit 1704. Tegenwoordig kan je dat ook online terugvinden, maar toen we het kleine boekje in handen hadden en doorbladerden, werden we erdoor geïnspireerd en besloten we een project rond de muziek uit te werken. We bekeken ook de andere volumes, en op Gallica, de website van de Bibliothèque Nationale de France, zocht ik naar andere uitgaven met brunettes. Zo ontdekte ik ‘recueils’: bundels die maandelijks werden uitgegeven met ‘chansons sérieux et à boire’. We hebben het programma verder aangevuld met instrumentale muziek, zoals enkele solowerken voor traverso.
Door de pastorale inhoud klinken de brunettes eerder naïef?
Ik heb het drieluik gebracht rond de haute-contres Louis Gaulard Dumesny, Pierre de Jéliote en Joseph Legros, en in mijn carrière heb ik ook veel Bach gezongen. Ik moet toegeven dat die brunettes een groot contrast vormen met het andere repertoire dat ik uitvoer. Na de cd-opname van de brunettes, bij de montage, was ik zelf ook aangenaam verrast toen ik alles na elkaar hoorde. Alles klikte in elkaar en ik hoorde hoe mooi de muziek wel was. Ik vind het leuk om een breed spectrum aan stijlen te kunnen presenteren, van Bachs H-Moll Messe tot die brunettes. Ze zijn weliswaar naïef, maar tegelijk is het fantastische muziek. Een lied als Suspendez quelque temps zit bijvoorbeeld sterk in elkaar.
Het is opmerkelijk om te zien dat in Ballards uitgave geen componisten worden vernoemd. Wie heeft die muziek dan geschreven? Heeft Ballard reeds bestaande melodieën verzameld?
Het antwoord op die vraag laat ik liever aan musicologen over en ook zij kunnen geen eenduidig antwoord geven. De brunette is een genre waarin vaak wordt geciteerd uit reeds bestaand werk, dus wie de oorspronkelijke componist is, is moeilijk te achterhalen. Bij sommige werken werd wel een naam overgeleverd. Suspendez quelques temps zou van een zekere Monsieur de la Ferronnerie zijn, maar wie die man was, is me een raadsel. Dat een groot deel anoniem is overgeleverd, heeft volgens mij te maken met een oude troubadourstraditie. Toen mensen in de 18de eeuw samenkwamen, gingen ze ook samen zingen, of naar iemand luisteren die liederen voorzong. Een boek als dat van Ballard diende dan als een soort van Spotify-lijst met de bekende liederen.
Je komt binnenkort naar AMUZ met enkele bekende muzikale partners.
Anna zal niet alleen op traverso spelen, maar ook op musette. Myriam Rignol bespeelt een sopraan- en een basgamba, Loris Barrucand klavecimbel, en Simon Linné teorbe. Het is de eerste keer dat Anna in AMUZ op musette zal spelen; ze heeft het instrument speciaal voor dit programma laten bouwen en leren spelen. We vonden het fijn om de musette in dit concert te integreren, omdat de kleur van het instrument bij de muziek past. Het instrument werd in de 18de eeuw ook nog regelmatig bespeeld. Niet alleen in volksmuziek, maar ook in opera’s van Rameau.
Frederic Delmotte
